Bệnh bướu cổ là gì?

Bệnh bướu cổ là tên hay gọi của nhiều người khi phát hiện ở cổ to lên bất thường. Trên thực tế thì y học gọi bệnh bướu cổ là căn bệnh tuyến giáp.

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết có hình dạng cánh bướm, thường nằm ở phía trước dưới cổ. Tuyến giáp đóng vai trò là tạo ra các hormone tuyến giáp, được tiết vào máu và sau đó được vận chuyển đến mọi mô trong cơ thể. Những hormone tuyến giáp giúp cơ thể sử dụng năng lượng, giữ ấm và giữ cho não, tim, cơ và các cơ quan khác hoạt động bình thường.

Nguyên nhân dẫn đến căn bệnh bướu cổ

Thiếu iốt: Tình trạng thiếu iot là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của sự phát triển bướu cổ trên toàn thế giới. Bởi vì hoạt động chính của tuyến giáp là tập trung i-ốt từ máu để tái tạo ra hormone tuyến giáp. Bản chất của tuyến không thể tạo ra đủ hormone tuyến giáp nếu như không thu gom đủ i-ốt. Vì vậy, với tình trạng thiếu hụt iốt, người bệnh bị suy giáp. Do đó, tuyến yên trong não cảm nhận được mức hormone tuyến giáp quá thấp và gửi tín hiệu đến tuyến giáp. Tín hiệu có tên gọi là hormone kích thích tuyến giáp (TSH). Đúng như tên gọi của nó, hormone này kích thích tuyến giáp sản xuất hormone tuyến giáp và tăng kích thước. Với sự tăng trưởng bất thường về kích thước này đã tạo ra thứ được gọi là bướu cổ.

Bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto: cũng nằm trong nhóm nguyên nhân gây bướu cổ, đây là một tình trạng tự miễn dịch trong đó có sự phá hủy tuyến giáp bởi hệ thống miễn dịch của chính cơ thể. Một khi tuyến giáp bị tổn thương nhiều hơn, nó sẽ hạn chế khả năng cung cấp đủ hormone tuyến giáp. Tuyến yên cảm nhận được mức hormone trong tuyến giáp thấp và tái tạo ra nhiều TSH hơn để kích thích tuyến giáp. Chính sự kích thích này làm cho tuyến giáp phát triển và tạo ra bướu cổ.

Bệnh Graves đối với trường trường hợp này, hệ thống miễn dịch của một người tạo ra một loại protein, được gọi là globulin miễn dịch kích thích tuyến giáp (TSI). Giống như TSH, TSI kích ứng tuyến giáp to ra tạo ra bướu cổ. Ngoài ra, TSI cũng kích thích tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone tuyến giáp (gây cường giáp). Do tuyến yên cảm nhận quá nhiều lượng hormone tuyến giáp nên nó ngừng tiết TSH. Mặc dù vậy, tuyến giáp vẫn tiếp tục phát triển và tạo ra hormone tuyến giáp. Do đó, bệnh Graves sinh ra bướu cổ và cường giáp.

Bướu cổ đa nhân: là một nguyên nhân phổ biến khác của căn bệnh bướu cổ. Những ai mắc chứng rối loạn này thường có một hoặc nhiều nốt sần trong tuyến gây ra phì đại tuyến giáp. Điều này thường được phát hiện như một tuyến cảm giác nốt khi kiểm tra thể chất. Bệnh nhân có thể xuất hiện cùng với một nốt lớn duy nhất hoặc nhiều nốt nhỏ hơn trong tuyến khi được phát hiện lần đầu. Do đó, trong giai đoạn đầu thì bướu cổ đa nhân với nhiều nốt nhỏ, kích thước tổng thể của tuyến giáp có thể chưa to lên. Không giống như các loại bướu cổ khác, nguyên nhân của loại bướu cổ này vẫn chưa được hiểu rõ.

Nguyên nhân gây bệnh khác ngoài những nguyên nhân gây bướu cổ được liệt kê ở trên thì vẫn còn có nhiều nguyên nhân khác ít phổ biến hơn ví  như: khiếm khuyết di truyền, một số khác có liên quan đến nhiễm trùng hoặc chấn thương ở tuyến giáp và một số là do khối u (cả khối u ung thư và khối u lành tính).

Chẩn đoán căn bệnh bướu cổ

Để phát hiện căn bệnh bướu cổ cần được thực hiện khám sức khỏe định kỳ, tổng quát và siêu âm hiện đại nhằm phát hiện thấy tuyến giáp to ra. Nhưng, sự xuất hiện của bướu cổ cho thấy có sự bất thường của tuyến giáp. Vì vậy, điều quan trọng nhất đó là phải xác định được nguyên nhân gây ra bướu cổ.

Bước đầu tiên, bạn có thể sẽ được tiến hành kiểm tra chức năng tuyến giáp để xác định một điều là tuyến giáp của bạn đang hoạt động ở mức kém hay hoạt động quá mức.

Bất kỳ xét nghiệm tiếp theo nào được thực hiện sẽ phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm chức năng tuyến giáp.

Nếu như tuyến giáp của bệnh nhân to lan tỏa và chỉ bị cường giáp, bác sĩ có thể sẽ tiến hành các xét nghiệm để giúp chẩn đoán Bệnh Graves.

Nếu như bệnh nhân bị suy giáp, sẽ có thể bị viêm tuyến giáp Hashimoto và có thể được xét nghiệm máu bổ sung để xác định chẩn đoán này.

Ngoài ra các xét nghiệm khác được sử dụng để giúp chẩn đoán nguyên nhân gây bướu cổ có thể bao gồm chụp i-ốt phóng xạ, siêu âm tuyến giáp hoặc sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ.

Điều trị bướu cổ

Việc điều trị căn bênh bướu cổ sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra của bướu cổ. Nếu như  bướu cổ do thiếu i-ốt trong chế độ ăn uống thì bạn sẽ được bổ sung i-ốt dưới dạng uống. Điều này sẽ dẫn đến giảm kích thước của bướu cổ, nhưng thường thì bướu cổ sẽ không biến mất hoàn toàn. Nếu bướu cổ do viêm tuyến giáp Hashimoto và bị suy giáp, người bệnh sẽ được bổ sung hormone tuyến giáp dưới dạng thuốc viên uống hàng ngày. Phương pháp điều trị này sẽ dần dần khôi phục mức hormone tuyến giáp trở lại bình thường, nhưng thường không làm cho bướu cổ biến mất hoàn toàn. Mặc dù bướu cổ có thể nhỏ lại nhưng đôi khi có quá nhiều mô sẹo trong tuyến khiến nó nhỏ đi nhiều.

Về phương pháp phẫu thuật thường không phải là cách điều trị viêm tuyến giáp thường dùng. Nếu bướu cổ do cường giáp, việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra cường giáp. Với một số nguyên nhân gây cường giáp, việc điều trị có thể làm biến mất bướu cổ.

Nếu không tìm được phương pháp điều trị cụ thể nào được đề xuất, thì người bệnh có thể bị suy giáp hoặc cường giáp trong tương lai. Tuy nhiên, nếu có những vấn đề liên quan đến kích thước của tuyến giáp, chẳng hạn như bướu cổ trở nên lớn đến mức làm hẹp đường thở, bác sĩ có thể đề nghị điều trị bướu cổ bằng phẫu thuật cắt bỏ. Dù nguyên nhân là gì, điều quan trọng là phải theo dõi thường xuyên (hàng năm) khi được chẩn đoán mắc bệnh bướu cổ.

Phòng Khám Bình Điền

Để được tư vấn thêm, hay đăng ký dịch vụ, xin vui lòng để lại thông tin, chúng tôi sẽ liên hệ trong thời giam sớm nhất.